Logopedia w pigułce
Drodzy Rodzice, Opiekunowie, przygotowaliśmy dla was zestawienie metod do pracy z dzieckiem. W razie wątpliwości możecie zawsze zapytać nauczyciela w klasie jak pracować z dzieckiem. Z pewnością otrzymacie fachową poradę. Pamiętajcie, że rodzicielska miłość, cierpliwość, mądrość i znajomość potrzeb i możliwości własnego dziecka są najlepszymi pomocnikami.
Nasz wybór uwzględnia ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne np. kląskanie wspomagające pionizację języka, wspólne zabawy artykulacyjne jak np. śpiewanie piosenek na sylabę -la, ćwiczenia rozwijające słuch fonematyczny, oraz planszowe zabawy logopedyczne dla najmłodszych. Jednak sukces tych działań w dużym stopniu zależy od naszej współpracy i waszej systematyczności w pracy z dzieckiem w domu. Mowa czynna, czytanie wspólne bajek i zwyczajna rozmowa z dziećmi jest najcenniejszą formą treningu językowego.
Zadania dla rodziców – jak aktwne wspomagać dziecko w rozwijaniu wymowy:
- poprzez aktwne wspomaganie dziecka w rozwijanie motoryki dużej i małej – ciała i ręki
- ćwiczenia ramion i nóg – zataczanie koła, podskakiwanie, huśtanie, kołysanie, balansowanie, ćwiczenia rozmachu obydwu rąk i nóg
- ćwiczenia rąk i palców – mycie rąk, klaskanie, zaginanie i wyprostowywanie palców, zamykanie pięści i pokazywanie poszczególnych palców od małego palca do kciuka, otwieranie i zamykanie książki, wiązanie wstążki, granie w piłkę etc.
- swobodne bazgranie na dużych arkuszach papieru, flamastrami, kredkami świecowymi, pastelami itp
- lepienie z plasteliny, ugniatanie ciasta, odciskanie kształtów za pomocą foremek
- nawlekanie na sznurek koralików, guzików, makaronu, wycinanie nożyczkami
- zachęcanie dziecka do zabaw oddechowych, artykulacyjnych, dźwiękonaśladowczych itp.
- utrwalanie w domu wymowy wyrazów, wyrażeń i zdań, z którymi dziecko pracuje w polskiej szkole
- systematyczne przynoszenie zeszytu ćwiczeń na sobotnie zajęcia
- stosowanie pochwały, nagród rzeczowych lub miłej niespodzianki w postaci biletu do kina itp. Warto wcześniej ustalić z dzieckiem zasady przyznawania nagród
- nie monologuj – zachęcaj cerpliwie dziecko do rozmowy, naucz się słuchać dziecka
Ćwiczenia i zabawy dla dzieci wspomagające rozwój mowy.
1. Ćwiczenia słuchowe, ortofoniczne i dykcyjne
- z zakresu percepcji słuchowej, np. rozpoznawanie odgłosów z otoczenia lub z nagrań dźwiękowych
- wyszukiwanie, dobieranie wyrazów rymujących się
- synteza i analiza sylabowa
- synteza i analiza fonemowa
- rozpoznawanie rzeczy po wydawanym odgłosie
- rozpoznawanie kierunku dochodzącego dźwięku: z góry, z zewnątrz, z prawej lub lewej strony
- reagowanie ruchem na zmiany dźwięku: cicho - głośno, wysoko - nisko itp.
- rozpoznawanie różnych dźwięków, odgłosów z otoczenia
- reagowanie na dany sygnał
- różnicowanie i naśladowanie głosów zwierząt
- wystukiwanie rytmu np. według układu klocków
- nasłuchiwanie schowanych przedmiotów wydających dźwięk
- zapamiętywanie kolejności usłyszanych dźwięków
- wystukiwanie zapamiętywanych rytmów
- ustawianie klocków zgodnie z wystukanym rytmem
2. Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne
- ćwiczenia języka:
- wysuwanie języka na brodę
- dotykanie językiem do nosa
- dotykanie na zmianę kącików ust językiem
- liczenie, czyszczenie ząbków górnych i dolnych od strony wewnętrznej i zewnętrznej
- oblizywanie językiem ust na różne sposoby – od prawej do lewej, ruchem okrężnym itp.
- kląskanie, dotykanie czubkiem języka podniebienia, wypychanie policzków językiem
- zahaczanie czubka języka za dolne ząbki i wykonywanie „kociego grzbietu”
- jedzenie za pomocą języka np. dmuchanego ryżu, lizanie kisielu
- przeciskanie języka przez ząbki
- wypowiadanie zbitki sylabowej: lalolule, li-la-li, ta-ti-ta itp.
- unoszenie boków języka „rurka”
- przyklejanie języka do podniebienia „grzybek”
- „rysowanie językiem” – kółek lub kropek itp. - ćwiczenia warg:
- zakładanie dolnej wargi na górną i górnej na dolną
- cmokanie
- parskanie wargami
- rozciąganie i zaokrąglanie warg
- robienie z warg dzióbka, ryjka itp.
- dmuchanie - balansowanie przedmiotów na górnej wardze, np. ołówka
- ćwiczenia policzków
- ćwiczenia żuchwy:
- opuszczanie o podnoszenie żuchwy
- wysuwanie żuchwy do przodu i cofanie jej
- przeżuwanie, naśladowanie żucia gumy
- otwieranie i zamykanie ust przy widocznych zębach
- zakładanie zębów na górną wargę - ćwiczenia podniebienia miękkiego:
- ziewanie
- przełykanie śliny, płynów,
- kaszel, chrapanie, naśladowanie śmiechu – hi, ha, hu
- chuchanie
- wymawianie głosek tylnojęzykowe [K] [G] [H] oraz sylab z głoskami (ka, ku, ga, gu)
- naśladowanie odgłosów wiejskiego ptactwa – gę - gę, ko - ko itp.
- oddychanie – wdech nosem, wydech ustami
- zasysanie i przenoszenie drobnych przedmiotów słomką
- nabieranie powietrza i zatrzymywanie go w buzi przy wypełnionych policzkach
3. Ćwiczenia oddechowe i fonacyjne
- zabawy i ćwiczenia oddechowe
- wciąganie powietrza nosem, wydmuchiwanie powietrza nosem i ustami
- nadymanie buzi i przepychanie powietrza z jednego policzka do drugiego
- nadmuchiwanie balonika
- dmuchanie przez rurkę, poruszanie papierków, piórek, pomponików itp. z różnym natężeniem oddechu
- dmuchanie na wiatraczek, robienie baniek mydlanych
- nauka oddychania przepono-brzusznego
- wydłużanie fazy wydechu
- ćwiczenia emisji głosu
4. Ćwiczenia logopedyczne
- mówienie różnych samogłosek z przesadną artykulacją
- wywoływanie trudnych głosek, z którymy dzieci mają problemy
- utrwalanie wymowy głosek: w izolacji, w sylabie, w nagłosie, śródgłosie i w wygłosie wyrazów, w zdaniach
- ćwiczenia w różnicowaniu głosek różniących się miejscem lub sposobem artykulacji
5. Ćwiczenia rozwijające i wzbogacające słownictwo dziecka oraz pamięć słowną
- słuchanie nazw i wskazywanie odpowiadających im desygnatów
- głoskowanie wyrazów (najpierw jednosylabowych)
- wymawianie głosek w/g wzoru, dobieranie gestów artykulacyjnych do liter
- zapamiętywanie pojedynczych nazw i szeregów nazw lub dźwięków
- sylabizowanie wyrazów w mowie głośnej i cichej, wystukiwanie sylab
- wyszukiwanie obrazków do wypowiadanych słów
- wspólne mówienie wierszy – dzieci dopowiadają fragmenty rymowanki
- kończenie sylab i tworzenie wyrazów
- wyszukiwanie wyrazów na tą samą głoskę – tylko w mowie lub na obrazkach
- liczenie wyrazów w zdaniu
- liczenie głosek i sylab w wyrazach
- modelowanie wyrazów za pomocą liter
- wężyk - podawanie wyrazu na głoskę kończącą usłyszany wyraz
- zabawa – Klaśnij gdy usłyszysz... [ a ]
- mówienie sylabami
- szukanie wyrazów, które różnią się tylko jedną głoską, np. [bułka - półka]
[domek - Tomek] [góra - kura] [bąk - pąk] [dama - tama] [biurko - piórko] [bije - opije] [koza - kosa] [rak - lak] [kasa - kasza] [tacka - taczka] [buty - budy] - wyszukiwanie wyrazu ukrytego w innym, np. stonoga
- zapamiętywanie ciągu wyrazów
- układanie wyrazów z sylab lub liter
- układanie zdań z wyrazów
- loteryjki sylabowe
- domina fonematyczne
- przekształcanie wyrazów poprzez przestawianie liter
- zabawy muzyczno-ruchowe
- opowiadanie treści czytanego tekstu, odpowiedzi na pytania związane z utworem
- rozpoznawanie piosenki po melodii
- mówienie tekstów z różnym natężeniem głosu
- zabawy ortofoniczne
- dopasowywanie napisów do ilustracji
- porządkowanie historyjek obrazkowych
- klasyfikowanie obrazków ze względu na wybraną cechę fonematyczną
- mówienie na wydechu samogłosek, ciągów wyrazów, np. dni tygodnia
- liczenie na wydechu, np.zabawy Pierwsza wrona bez ogona…
- zabawy z dmuchajką
- recytacja krótkich wierszyków logopedycznych
Wymowa głosek.
[EDIT] Więcej przeczytasz tutaj